Fascynujące fakty o mrówkach egzotycznych i o tych bardziej popularnych
Mrówki to jedne z bardziej interesujących zwierząt na ziemi- potafią unieść ciężary kilkadziesiąt razy większe niż ich waga, tworzą gigantyczne superkolonie, a nawet uprawiają grzyby. W tym artykule poznasz 10 fascynujących ciekawostek i faktów zarówno o mrówkach egzotycznych jak i tych dobrze znanych w Polsce.
Podobny temat już poruszaliśmy od praktycznej hodowlanej strony- na naszym blogu:Co jest ciekawego w obserwacji mrówek?
Ciekawostki o mrówkach
1. Ogromna liczebność mrówek w przyrodzie
Według National geographic na świecie żyje 20 000 bilionów mrówek, co daje średnio 2,5 miliona na jednego człowieka.
Możesz o tym poczytać po angielsku tutaj: Ants
Inwazyjne (nie rodzime mrówki) są jednak problemem, ponieważ podróżując wraz z ludźmi lub towarami, potrafią zmieniać dynamikę ekosystemu, konsumować zasoby i zabijać inne organizmy powodując szkody gospodarcze.
Zdarzyło mi się słyszeć opowiadanie od naszego Klienta- hodowcy, którego przygoda z mrówkami zaczęła się przez przypadek, ponieważ znalazł je w doniczce kwiatka wyhodowanego za granicą.
Zapraszam do zapoznania się z naszym wpisem:Mrówki to owady czy zwierzęta?
2. Duża ilość gatunków mrówek
Według Wikipedia znanych jest 12 000 do 13 800 zidentyfikowanych gatunków mrówek. Istnieją szacunki, że jest ich 22 000.
3. Superkolonie mrówek tworzące podziemne miasta
Niektóre gatunki mrówek tworza superkolonie liczące milionu osobników- według Pestworld.org. Takie kolonie zostały zidentyfikowane w Japonii, Australii, Stanach Zjednoczonych i południowej Europie. Większość mrówek tworzy kolonie od kilkudziesięciu osobników (żyją w otworach, szczelinach) do tysięcy osobników żyjących w rozległych gniazdach.
Te mrówcze tunele zawsze działają na moją wyobraźnię. W poniższym filmiku jest wytłumaczone w sposób naukowy jak powstają:
Ten rodzaj konstrukcji byłby imponującym przedsięwzięciem dla większości stworzeń, ale gdy wykonują go zwierzęta nie większe od paznokcia, jest szczególnie niezwykły ! Chcesz więcej wiedzy na ten temat, polecam artykuł:The science of underground kingdoms
A oto tabela z mrówkami tworzącymi największe superkolonie:
| Gatunek (łac.) | Nazwa potoczna | Lokalizacja superkolonii | Szacowana wielkość superkolonii | Cechy charakterystyczne |
|---|---|---|---|---|
| Linepithema humile | Mrówka argentyńska | Europa (od Portugalii po Włochy), Kalifornia, Japonia | Biliony robotnic, setki milionów gniazd; kolonie rozciągają się setki–tysiące km | Największa znana superkolonia; brak agresji między gniazdami |
| Monomorium pharaonis | Mrówka faraona | Kosmopolityczna (budynki na całym świecie) | Miliony robotnic, dziesiątki królowych | Tworzy gniazda satelitarne w strukturach miejskich; trudna do zwalczania |
| Lasius neglectus | Mrówka żółta | Europa (np. Węgry, Niemcy, Hiszpania) | Dziesiątki milionów robotnic | Silnie inwazyjna, wypiera rodzime gatunki, bardzo ekspansywna |
| Solenopsis invicta | Mrówka ognista | USA, Chiny, Australia | Miliony robotnic, wielogniazdowe układy | Agresywna, bolesne użądlenia, superkolonie mniejsze niż u L. humile |
| Pristomyrmex punctatus | — (brak polskiej nazwy) | Japonia | Ogromne kolonie bez królowych | Wszystkie robotnice mogą się rozmnażać, unikatowy system społeczny |
Superkolonie mrówek to współpracujące wspólnie jednostki różnych kast: królowe, robotnice, żołnierze, samce.
4. Niezwykła siła mrówek
Mrówki potrafią unieść ciężar wielokrotnie przewyższający ciężar jej ciała. Dla przykładu mrówki prządki Oecophylla smaragdina potafią unieść ciężar 100 kronie przewyższjący jej masę.
A oto filmik AntCenter opisujący hodowlę mrówek tkaczek:
Źródłem siły u mrówek jest budowa ich ciała- mocne żuchwy oraz mięśnie przyczepione do wewnętrznej części egzoszkieletu.
O roli żuwaczek o mrówek pisalismy tutaj: Żuwaczki u mrówek
5. Anatomiczna wyjątkowość i ciekawostka- mrówki nie mają uszu,ale słyszą !
Specjalne receptory w nogach odbierają wibracje przekazywane przez podłoże.
Więcej w tym temacie: Vibrational communication performed by two Camponotus species in Borneo
6. Anatomiczna wyjątkowość i ciekawostka- Mrówki oddychają przez system spirakli
Są to cienkie kanaliki rozprowadzających tlen po ciele. Niektóre mrówki potrafią nawet wytrzymać do doby bez oddychania, zamykając spirakle.
Naukowy artykuł na ten temat: Why Do Insects Close Their Spiracles?
7. Anatomiczna wyjątkowość i ciekawostka- mrówki mają dwa żołądki
Jeden żołądek jest do konsumpsji drugo do dzielenia się pokarmem z innymi mrówkami.
O tym fakcie pisaliśmy dokładnie tutaj: Trofalaksja wsród mrówek
8. Ciekawe pochodzenie mrówek
Mrówki (Formicidae) wywodzą się z osowatych (Vespoidea), czyli wspólnych przodków z osami i pszczołami. Najstarsze znane skamieniałości mrówek datuje się na ok. 100–110 mln lat temu (kreda). Uważane są za jedne z najwcześniejszych owadów społecznych, które wykształciły złożoną strukturę kastową.
Naszymi Klientami bardzo często są pszczelarze, im niewiele trzeba tłumaczyć o hodowli mrówek. Najważniejsze podobieństwa to zakładnie zorganizowanych kolonii oraz posiadanie Królowej/matki pszczelej, robotnic, samców. Na temat podobieństw oraz różnic w hodowli mógłby powstać oddzielny artykuł blogowy.
9. Uprawa grzybów przez mrówki- ciekawe fakty
Mrówki liściożerne z gatunku Atta (dojrzałe kolonie) tworzą w naturze masywne ogrody grzybowe będące zródłem ich pożywienia.
Według nas bardzo ciekawy filmik opisujący ten proces można oglądnąć tutaj:Ants: fungus farmers
My również hodowaliśmy mrówki grzybiarki. W naszym położeniu geograficznym najtrudniejszym było znalezienie liści w okresie zimowym w celu wykarmienia kolonii mrówek, ale zdecydowanie tak- hodowla przynosi satysfakcję i jest bardzo ciekawa- na filmiku Acromyrmex coronatus:
Hodowlę grzyba możecie również zobaczyć w naszym filmiku z Acromyrmex octopinosus:
10. Ciekawostka- mrówki są architektami lasu
Myrmekochoria – to rozsiewanie nasion przez mrówki.Dzieje się to poprzez wykorzystanie elajosomów, które naśladują zapachy pokarmów mrówek. Elajosomy, inaczej ciałko tłuszczowe, ciałko mrówcze to obfitujące w tłuszcze i węglowodany wyrostki nasion lub owoców niektórych roślin. Po zjedzeniu elajosomu nasiono ląduje w bezpiecznym miejscu. Można o tym przeczytać w naukowym zródle tutaj:Myrmekochoria-tekst po angielsku o rozsiewaniu nasion przez mrówki
A oto odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania o ciekawostki o mrówkach:
- Ile lat żyje mrówka? Królowa zależnie od gatunku żyje 15 do 30 lat, natomiast robotnice od kilku miesięcy do kilku lat.
- Jak silne są mrówki? Zależnie od gatunku potrafią unieść ciężar 10-100 razy przewyższający ciężar ich ciała
- Czy mrówki śpią? Tak, śpią, ale ich sen różni się od snu ludzkiego. Wybudzają się setki razy, robią sobie drzemki. Według National Geographic "Typowa robotnica zasypia 250 razy na dobę na około ponad minutę, co oznacza, że odpoczywa około 2 godzin i 48 minut. W przypadku królowych sen ich jest głęboki i długi – około dziewięciu godzin na dobę, a na dodatek zsynchronizowany ze snem innych królowych (u mrówek ognistych może być ich wiele). Gdy jedna śpi, to inne czuwają"
- Jak mrówki się komunikują? Kominikacja odbywa się za pomocą feromonów oraz dotykania się czułkami.
- Czy mrówki mają mózg? Oczywiście, że tak, jest on malutki, ale, potrafi rozwiązywać bardzo złożone problemy. Chcesz wiedzieć więcej? Zapoznaj się z artykułem Badanie niezwykłych zdolności orientacji przestrzennej mrówek
- Czy wszystkie kolonie mają Królową? Nie, niektóre gatunki mają tylko jedną Królową ( jak na przykład Lasius niger) inne wiele. Wiele królowych w gnieździe jest określane jako poliginia. Jako przykład poliginiczności może posłużyć wielokrotnie opisywana przez nas Camponotus nicobarensis. Nastomiast mrówki z gatunku Monomorium pharaonis porafią zakładać gniazda bez udziału królowej. Przykładem mrówek monoginicznych (jedna królowa gnieździe) może być Camponotus ligniperda.
- Czy mrówki potrafią pływać? Tak, niektóre gatunki umią pływać, np. Gigantiops destructor potrafił płynąć z prędkością 16 cm na sekundę. Więcej informacji tutaj:Pływanie stylem mrówki
- Dlaczego mrówki doją mszyce? Mrówki w ten sposób pozyskują słodki pokarm.
- Czy mrówki walczą ze sobą? Tak, mrówki prowadzą prawdziwe wojny o terytorium a nawet biorą mrówki w niewolę. Polega to na wykradaniu z gniazd poczwarek innych gatunków i wychowywaniu ich jak własnych robotnic. Instynkt przetrwania u tych zniewolonych mrówek jest silniejszy niż więzy rodzinne, dlatego podejmują pracę tuż po przeobrażeniu. Przykładem takiej mrówki w naszym internetowym sklepie może być Formica sanguinea.
- Czy mrówki widzą? Zdecydowanie tak, jednak mają słaby wzrok.
Z naszego doświadczenia wynika, że każdy gatunek cechuje się określonymi zachowaniami i preferencjami, nie oznacza to jednak, że inna kolonia z tego samego gatunku zachowuje się identycznie. Jako przykład podam wielokrotnie opisywany na naszym blogu Camponotus nicobarensis, których opis mogliście przeczytać w naszych wpisach: Najwiekszy w Polsce zestaw do hodowli Camponotus Nicobarensis oraz Dalsze losy hodowli camponotus nicobarensis. Mrówki z tej kolonii były bardzo energiczne i chętnie jadły białko. Natomiast mrówki przedstawione w filmiku: Camponotus nicobarensis w Modulowe AntLove pożywiają się głównie galaretką, a przekrojone świeże mączniki są ignorowane. Też są bardziej powolne, pomimo wysokich temperatur.
Zapewne ten artykuł będzie cały czas dopełniany, jest jeszcze wiele do powiedzenia w hodowli mrówek. Staraliśmy się przedstawić ciekawostki o mrówkach w oparciu o źródła badań naukowych oraz własne doświadczenie. Jeżeli jesteś początkującym hodowcą mrówek, zapewne niektóre fakty oszołomiły Cię, inne były zaskakujące, niektórch nie będzie do czego porównać. Doświadczony hodowca dodałby pewnie jeszcze jakieś ciekawostki o mrówkach od siebie.
Rozpocznij hodowlię mrówek z internetowym sklepem od mrówek AntCenter
Mamy nadzieję, że ten artykuł Cię zainteresował. Jesteś gotów na swoją pierwszą kolonię? Wybierz zestaw startowy od AntCenter i zacznij przygodę z hodowlą mrówek bez stresu i błędów! Odkryj swoja pasję do hodowli mrówek! Masz pytania odnośnie bezpieczeństwa domowej hodowli? Zapoznaj się z naszym wpisem:Bezpieczna hodowla mrówek w warunkach domowych !
Autor: Piotr Rachwał
O autorze: Pasjonat świata owadów, twórca marki AntCenter i popularyzator wiedzy o hodowli mrówek w Polsce. Od lat projektuje i testuje optymalne rozwiązania hodowli w formikariach. Wspiera początkujących hodowców. Prywatnie podróżnik, miłośnik lasów i kawy bez mleka. Więcej porad znajdziesz na blogu AntCenter lub na naszym kanale na YouTube.